1. Một số quy định chung về lập báo cáo tài chính

 

 

1.1. Quy định về thời hạn nộp báo cáo tài chính

 

Theo Khoản 3 Điều 29 của Luật kế toán 2015, thời hạn nộp báo cáo tài chính được quy định như sau:

  • Đối với doanh nghiệp không phải là doanh nghiệp nhà nước: Báo cáo tài chính năm phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong vòng 90 ngày, tính từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật.

  • Đối với doanh nghiệp nhà nước, thời hạn nộp báo cáo tài chính sẽ được quy định cụ thể cho từng quý và cho toàn bộ năm.

  •  

1.2. Quy định cần tuân thủ khi lập báo cáo tài chính

 

Quy định lập báo cáo tài chính phụ thuộc vào quy mô của doanh nghiệp như sau:

  • Đối với doanh nghiệp siêu nhỏ: Sử dụng chế độ kế toán theo Thông tư 132/2018/TT-BTC hoặc Thông tư 133/2016/TT-BTC, theo quy định của pháp luật Việt Nam.

  • Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, bao gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ: Áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư 133/2016/TT-BTC.

  • Đối với doanh nghiệp có quy mô lớn: Sử dụng chế độ nộp Báo cáo tài chính năm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.

Cụ thể:

  • Các doanh nghiệp siêu nhỏ được xác định là các doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp tính trên thu nhập tính thuế hoặc theo tỷ lệ % trên doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.

  • Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (bao gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ) được xác định là những doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế, trừ các trường hợp như doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, công ty đại chúng theo quy định của pháp luật về chứng khoán, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định tại Luật Hợp tác xã.

  •  

2. Nguồn số liệu để lập báo cáo tài chính

 

Báo cáo tài chính là một trong những sản phẩm quan trọng của quá trình kế toán. Ở các công ty có quy mô nhỏ, thường chỉ có một hoặc hai kế toán viên đảm nhận cả công việc từ chi tiết đến tổng hợp và cuối năm, họ cũng là người lập Báo cáo tài chính (BCTC). Trong khi đó, ở các công ty lớn hơn, có thể có nhiều kế toán viên chịu trách nhiệm cho các phần công việc chi tiết và kế toán tổng hợp lên BCTC.

Quá trình lập BCTC diễn ra từ công việc chi tiết đến tổng hợp, và kế toán cần phải sắp xếp thời gian để thực hiện. Ngoài việc nộp các báo cáo thuế hàng tháng/quý trong năm, việc cập nhật hạch toán vào phần mềm kế toán cho các giao dịch kinh tế hàng ngày cũng rất quan trọng. Đặc biệt, đối với các công ty vừa và nhỏ, thường họ chỉ hạch toán sổ sách cả năm một lần vào cuối năm, điều này có thể gây ra thiếu sót và không xử lý được các vấn đề kịp thời.

BCTC có thể được lập bằng excel hoặc các phần mềm kế toán. Để lập BCTC, chúng ta cần phải thực hiện các bước cơ bản từ công việc kế toán chi tiết đến kế toán tổng hợp, gồm 7 bước như sau:

 

 

3. Hướng dẫn các bước lập báo cáo tài chính đúng chuẩn

 

Bước 1: Tổng hợp và sắp xếp chứng từ kế toán

 

Đầu tiên trong quá trình lập báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần thực hiện việc tập hợp, phân loại và sắp xếp các chứng từ kế toán một cách cẩn thận. Các chứng từ này có thể bao gồm hóa đơn, biên lai, phiếu thu chi, sổ sách kế toán và các tài liệu liên quan khác.

Việc phân loại chúng theo trình tự thời gian đúng đắn sẽ giúp cho việc kiểm tra và kê khai báo cáo trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Đồng thời, người làm kế toán cần chú ý kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ và hợp pháp của mỗi chứng từ trong quá trình sắp xếp.

 

Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

 

Dựa trên các chứng từ kế toán đã được sắp xếp, nhà quản lý tiến hành hạch toán các giao dịch kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán năm. Quá trình này bao gồm việc kiểm tra và hoàn thiện các chứng từ nhằm đảm bảo tính hợp pháp theo quy định của pháp luật về công tác kế toán và thuế. Nhiệm vụ này có thể thực hiện đồng thời với bước 1 đã đề cập ở trên.

 

Bước 3: Phân bổ, khấu hao và chi phí trả trước

 

Đối với phần hành tài sản cố định và chi phí trả trước, doanh nghiệp cần hạch toán một cách rõ ràng và đồng thời phân bổ thời gian và chi phí phát sinh hàng tháng một cách hợp lý và đúng theo quy định.

Để lập báo cáo tài chính, kế toán viên cần phân loại các giao dịch phát sinh theo từng tháng và từng quý. Việc này giúp doanh nghiệp có thể kê khai báo cáo tài chính một cách chính xác. Ngoài ra, cần phân loại rõ ràng các chi phí trả trước, khấu hao tài sản cố định và các ước tính khác.

 

Bước 4: Hạch toán các khoản ước tính, điều chỉnh

 

Vào cuối kỳ kế toán, nhà quản trị cần thực hiện kiểm tra và điều chỉnh các ước tính trên chứng từ kế toán để đảm bảo rằng các con số trong báo cáo tài chính phản ánh chính xác thực tế của doanh nghiệp và tuân thủ các quy định kế toán hiện hành. Một số nội dung cần được hạch toán bao gồm:

  • Bút toán đánh giá chênh lệch tỷ giá cuối kỳ.

  • Các khoản dự phòng như dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng giảm giá chứng khoán kinh doanh.

  • Trích trước các khoản chi phí của năm, bao gồm lương tháng 13, thưởng tết âm lịch, chi phí kiểm toán, các chi phí thường xuyên.

  • Phân loại lại các khoản đầu tư, tiền gửi thấu chi, công nợ và khoản vay ngắn hạn và dài hạn.

  • Điều chỉnh các bút toán sai sót (nếu có).

  •  

Bước 5: Kiểm tra đối chiếu số liệu sổ sách

 

 

Đây là một khâu vô cùng quan trọng trong quá trình lập báo cáo tài chính, khi kế toán viên cần thực hiện kiểm tra đối chiếu và rà soát lại các số liệu trong sổ sách. Việc hạch toán sai số liệu có thể dẫn đến việc lên báo cáo tài chính không chính xác, gây mất thời gian và công sức trong việc rà soát, điều chỉnh và làm lại báo cáo tài chính.

  • Vì vậy, doanh nghiệp cần rà soát và tổng hợp các giao dịch phát sinh theo từng nhóm tài khoản như hàng tồn kho, công nợ phải thu, công nợ phải trả, đầu tư, chi phí trả trước và tài sản cố định. Các bước kiểm tra cụ thể bao gồm:

  • Kiểm tra chuyển số dư cuối kỳ trước sang đầu kỳ này của tất cả các tài khoản có số dư.

  • Rà soát lại số dư của từng nhóm khách hàng, đối tác, nhà cung cấp.

  • Kiểm tra số lượng và giá trị của từng loại hàng hóa.

  • Đối chiếu sổ chi tiết với sổ cái.

  •  

Bước 6: Thực hiện các bút toán kết chuyển

 

Sau khi hoàn tất việc kiểm tra và rà soát các số liệu, kế toán viên tiến hành các bút toán kết chuyển lãi/lỗ trong năm. Quá trình này bao gồm hạch toán các khoản doanh thu, chi phí, lỗ, lãi và đảm bảo các tài khoản từ đầu 5 đến đầu 9 không còn số dư cuối kỳ.

Đối với các doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập, nhà quản trị cần thực hiện kết chuyển lần đầu để xác định lãi và tính toán số thuế cần nộp. Sau đó, họ hạch toán thêm các bút toán ghi nhận thuế và chi phí thuế phát sinh trước khi tiến hành kết chuyển lại để thu được con số lợi nhuận cuối cùng.

 

Bước 7: Xây dựng báo cáo tài chính

 

Khi đã hoàn tất các bước trước đó, kế toán viên có thể tiến hành lập báo cáo tài chính. Để đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đầy đủ và chính xác nhất, bạn cần phải nắm vững các quy định lập báo cáo tài chính được quy định trong Phần 1. Thực hiện đúng quy trình này sẽ giúp doanh nghiệp có thể lập báo cáo tài chính đúng chuẩn, từ đó cải thiện hiệu quả quản lý tài chính và tạo ra sự tin cậy.

 

4. Một số câu hỏi thường gặp

 

4.1. Báo cáo tài chính có giá trị pháp lý hay không?

 

Thông tin báo cáo được cung cấp tại Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia được tổ chức dựa trên việc truyền tải dữ liệu báo cáo từ Tổng cục Thuế đến Cục Quản lý đăng ký kinh doanh. Do đó, dữ liệu báo cáo tại Cục Quản lý đăng ký kinh doanh hoàn toàn phản ánh đúng và trùng khớp với dữ liệu báo cáo tại Tổng cục Thuế.

 

 

4.2. Kỳ lập BCTC hàng năm là 12 tháng của năm dương lịch phải không?

 

Kỳ lập Báo cáo Tài chính (BCTC) hàng năm kéo dài trong 12 tháng của năm dương lịch. Tuy nhiên, trong trường hợp doanh nghiệp được phép thay đổi ngày kết thúc của kỳ kế toán năm, điều này có thể dẫn đến việc lập BCTC cho một kỳ kế toán năm đầu tiên hoặc cuối cùng có thể ngắn hơn hoặc dài hơn 12 tháng, nhưng không vượt quá 15 tháng.

 

4.3. Có thể xem báo cáo tài chính của tất cả các doanh nghiệp được không?

 

Hiện nay, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh đã hợp tác với Tổng cục Thuế để phát triển cơ chế truyền tải các báo cáo tài chính từ cơ sở dữ liệu của Tổng cục Thuế sang cơ sở dữ liệu của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh. Sau khi được truyền tải và khởi tạo, các báo cáo sẽ được cập nhật lên ứng dụng cung cấp báo cáo. Hiện tại, bạn có thể xem các báo cáo năm 2016 của các công ty cổ phần đã nộp cho cơ quan Thuế và được truyền tải sang cơ sở dữ liệu của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh.

Trên đây là các thông tin giải đáp của chúng tôi về nguồn số liệu để lập báo cáo tài chính. Trong quá trình tìm hiểu, nếu cần hỏi thêm về bất kỳ điều gì vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.

 

Tin tức liên quan

1
Bạn cần hỗ trợ?